สุริยเทพ ฮวิตซิโลปอชทลิ (Huitzilopochtli)

ทรงเป็นทั้งสุริยเทพ และเทพสงคราม ผุ้อุปถัมภ์กรุงเตนอชติทลัน (Tenochtitlán) นครหลวงของจักรวรรดิอัซเต็ค

และทรงมีความสำคัญสูงสุด ในยุคเสื่อมของจักรวรรดิอัซเต็ค ที่หมกมุ่นกับการทำสงคราม เพื่อแสวงหาเหยื่อบูชายัญครับ

พระนามของพระองค์มีความหมายว่า "Blue Hummingbird on the Left" ประติมานวิทยาของพระองค์คือ เทพนักรบที่มีพระฉวีสีน้ำเงิน สวมศิราภรณ์ที่ทำด้วยขนนกฮัมมิงเบิร์ด

เหตุที่เทพสงครามเช่นพระองค์ ทรงเกี่ยวข้องกับนกที่น่ารักอย่างนกฮัมมิงเบิร์ด เป็นเพราะชาวอัซเต็คเชื่อว่า เหล่านักรบที่ตายในสมรภูมิ จะกลับมาเกิดใหม่เป็นนกชนิดนี้ ซึ่งในทางคติชนวิทยาก็ยังไม่มีคำอธิบายที่เหมาะสมหรอกครับ ว่าทำไมจึงเชื่อกันอย่างนั้น

แต่ก็เป็นเพราะความเชื่อดังกล่าว ทำให้นกฮัมมิงเบิร์ดสีน้ำเงินกลายเป็นสัญลักษณ์ของพระองค์ ซึ่งนักเทววิทยาบางท่านเชื่อว่า อาจจะแสดงถึงพลังในด้านที่อ่อนโยน ของพระอาทิตย์ในยุคแรกๆ ก่อนที่นักบวชอัซเต็คจะเปลี่ยนให้เป็นเทพกระหายเลือดในยุคหลัง

ในเทวตำนานอัซเต็ค สุริยเทพฮวิตซิโลปอชทลิทรงเป็นโอรสของ มหาเทวีโคอาทลิเคว (Coatlicue) เทพมารดรของโลก ซึ่งเกิดจากการที่พระนางทรงกลืนขนนกฮัมมิงเบิร์ดเส้นหนึ่งเข้าไป

โดยก่อนหน้านั้น องค์เทพมารดรทรงเสกสมรสกับ เทพมิกซ์โคอาทล์ (Mixcoatl) เทพแห่งทางช้างเผือก และทรงให้กำเนิด เทวีโคโยลซาอูฮ์ควี (Coyolxauhqui) และโอรสแล้วอีก 400 องค์

เมื่อพระมารดาตั้งครรภ์อย่างลึกลับเช่นนั้น เทวีโคโยลซาอูฮ์คีและพระอนุชาทั้ง 400 จึงไม่พอใจเป็นอย่างยิ่ง โคโยลซาอูฮ์คีถึงกับบัญชาให้พระอนุชาทั้ง 400 รุมกันจะสังหารพระมารดา ขณะที่พระนางกำลังกวาดลานเทวสถานอยู่

ระหว่างนั้น ปรากฏว่ามีขนนกฮัมมิงเบิร์ดเส้นหนึ่ง ตกลงบนพระอุระของพระนางโคอาทลิเคว

ทันใดนั้น สุริยเทพฮวิตซิโลปอชทลิ ก็ออกมาจากพระครรภ์ของเทพมารดร ในวัยหนุ่ม ฉลองพระองค์ขุนศึกเต็มยศ

พระองค์สังหารพระเชษฐาทั้ง 400 แล้วขว้างไปในท้องฟ้า เสกให้เป็นดวงดาว จากนั้นก็ประหารเทวีโคโยลซาอูฮ์ควี ก่อนจะบั่นร่างของนางเป็นชิ้นๆ ขว้างไปในท้องฟ้า แล้วเสกให้เป็นดวงจันทร์ เพื่อที่พระมารดาโคอาทลิเคว จะได้ทอดพระเนตรบุตร-ธิดาอกตัญญูของพระนางได้ทุกคืนตลอดไป

เทวสถานที่สำคัญที่สุดของพระองค์ คือ มหาปราสาทแห่งเตนอชติทลัน หรือที่นิยมเรียกกันเป็นภาษาสเปนว่า เตมโปล มาโยร์ (Templo Mayor) เป็นที่บูชาพระองค์ร่วมกับ วรุณเทพ ทลาลอค (Tlaloc) เทพแห่งฝนและการเกษตร

ภายหลังการพิชิตจักรวรรดิอัซเต็ค สเปนได้รื้อมหาปราสาทแห่งนี้ทิ้ง แต่ยังคงเหลือซากอยู่ในกรุงเม็กซิโกซิตี้จนบัดนี้

...................................

หมายเหตุ : เนื้อหาในบทความนี้ มีลิขสิทธิ์ ใครจะนำไปใช้อ้างอิงที่ใด ไม่ว่าส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือทั้งหมด จะต้องระบุ URL ของแต่ละบทความด้วย และห้ามนำไปใช้เพื่อการค้าโดยเด็ดขาด