การเล่นบอลของชาวมายา

ในลัทธิศาสนาของชาวมายาก่อนค.ศ.1000 ซึ่งยังไม่ได้รับอิทธิพลจากลัทธิบูชาจอมเทพเควตซัลโคอาทล์ (Quetzalcoatl) นั้น พิธีกรรมสำคัญต่างๆ จะถูกจัดขึ้น เพื่อการบูชายัญแทบทั้งสิ้น

ซึ่งหนึ่งในพิธีกรรมเหล่านั้นก็คือ การเล่นบอล

         

พิธีนี้ เกิดจากตำนานของเทพแห่งข้าวสาลี ซึ่งได้ต่อสู้ในการเล่นบอลกับเจ้าแห่งนรก โดยใช้กะโหลกมนุษย์แทนลูกบอล เทพแห่งข้าวสาลีเป็นฝ่ายแพ้ และสิ้นพระชนม์ ก่อนจะมาจุติในรูปของฝักข้าวโพด อันเป็นอาหารหลักของชาวมายา

ดังนั้น หัวใจสำคัญของพิธีกรรมนี้ จึงเป็นความคาดหวังในเรื่องของผลผลิต ที่เพียงพอจะเลี้ยงปากท้องของทุกคน

ดังที่ผมโพสตไปแล้วใน https://quetzalcoatlpath.blogspot.com/2020/02/blog-post_13.html ไงครับ ว่าชาวมายามิได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในที่ที่อุดมสมบูรณ์มากนัก พวกเขาจึงต้องพึ่งพาทั้งความรู้ในการเกษตร และอำนาจลี้ลับเพื่อความมั่นใจในเรื่องดังกล่าวไปพร้อมๆ กัน

โดยในการเล่นบอลแต่ละครั้ง พวกเขาจะจัดการแข่งขันในลานศิลา ใช้ลูกบอลยางแข็งขนาดเท่าศีรษะมนุษย์ 

การแข่งขันจะมีผู้เล่นฝ่ายละสองคน ผู้เล่นจะต้องใช้สะโพกเดาะลูกบอลยางให้ลอดห่วงศิลากลมๆ ที่ติดอยู่บนกำแพงด้านตรงข้ามให้ได้ โดยห้ามใช้ศีรษะ มือ และเท้าเป็นอันขาด

และเนื่องจากลูกบอลยางนี้แข็งมาก บรรดาผู้เข้าแข่งขันจึงต้องสวมเครื่องป้องกันทั้งที่ช่วงแขน อก และข้อศอก

และแน่นอนครับ ...กติกานั้นก็คือ ผู้แพ้จะต้องถูกสังหารเพื่อบูชายัญ

เพราะนักบวชมายาเชื่อว่า โลหิตของผู้ที่ถูกบูชายัญ จะหล่อเลี้ยงโลก และฟื้นฟูพระพรของเทพแห่งข้าวสาลีให้กลับคืนมานั่นเอง

แต่ชาวมายาที่เข้าแข่งบอล ก็ไม่ถึงกับต้องทุ่มเทอย่างสุดแรงเกิด เพื่อเป็นฝ่ายชนะ และเอาชีวิตรอดให้ได้นะครับ พวกเขาเพียงแต่ต้องเล่นให้เต็มที่เท่านั้น

เพราะในวัฒนธรรมที่มองการบูชายัญด้วยชีวิตมนุษย์เป็นเรื่องปกติ เหยื่อบูชายัญจะไม่ค่อยหวาดกลัว เหมือนที่เราคิดว่าพวกเขาควรจะกลัวหรอกครับ

โดยเฉพาะ ถ้าเป็นทีมที่แพ้การแข่งขันในพิธีกรรมเช่นนี้ พวกเขาอาจเต็มใจที่จะตายเพื่อ "ความอยู่รอดของเผ่าพันธุ์"

การเล่นบอลในอดีต จึงเป็นเพียงหนึ่งในการบูชายัญเลือดหลายๆ รูปแบบของชาวมายา ที่กำหนดขึ้นเพื่อจุดมุ่งหมายทางศาสนา

แต่ปัจจุบัน ลูกหลานมายายังคงอนุรักษ์การเล่นบอลไว้ เพื่อมิให้หลงลืมรากเหง้าของพวกเขา

และอนุรักษ์ไว้ได้เป็นอย่างดี จนสามารถจัดการแข่งขันระหว่างประเทศที่อารยธรรมมายาเคยรุ่งเรืองมาแต่ก่อนได้ด้วยนะครับ

https://www.youtube.com/watch?v=jKvQjgC9sIY

:

...................................

Picture Credit ภาพบนสุด : สื่อประชาสัมพันธ์ Mesoamerican Ball Game Tournament ระหว่างเม็กซิโกกับเบลีซ โดยสตูดิโอ Juan Euan Photography

หมายเหตุ : เนื้อหาในบทความนี้ มีลิขสิทธิ์ ใครจะนำไปใช้อ้างอิงที่ใด ไม่ว่าส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือทั้งหมด จะต้องระบุ URL ของแต่ละบทความด้วย และห้ามนำไปใช้เพื่อการค้าโดยเด็ดขาด